Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nin (CREA) analizine göre, Avrupa Birliği’nin (AB) Rus ham petrolüne 60 dolar tavan fiyat uygulaması ülkenin petrol gelirlerini azaltmada iyi bir etki yaparak başlamasına rağmen, AB ve G7 ülkelerinin planlandığı gibi iki ayda bir fiyatı revize etmedeki başarısızlığı uygulamanın etkisini kaybetmesine yol açtı.
Tavan fiyatın uygulanmasının yetersiz kalmasıyla Rusya’nın petrol gelirleri nisanda bu yıl başına göre yüzde 14 yükselerek, Kasım 2022’den beri görülen en yüksek seviyeye ulaştı.
Rusya’nın petrol ihracat gelirinin artmasıyla nisanda petrol vergi gelirleri de yüzde 6 yükseldi. Öte yandan, ülkenin gelirleri petrol fiyatlarının fırladığı Nisan 2022 döneminin altında kaldı.
AB’nin Rus petrolü ambargosu ve tavan fiyat kararının Aralık 2022’de yürürlüğe girmesinin ardından Rusya deniz yoluyla ham petrol ihracatından 58 milyar euro gelir elde etti.
Bu ihracatın büyük bir kısmı Avrupa’da sigortalı tankerlerle yapıldı.
CREA’nın analizine göre, tavan fiyatın varil başı 30 dolara düşürülmesi durumunda Rusya’nın petrol geliri 22 milyar euro (yüzde 37) daha azaltılabilirdi.
Bu kapsamda CREA, tavan fiyat kararının ihlal edilerek Rus petrolünü taşıyan tankerlerin AB ve G7 limanlarına girişinin yasaklanması, ödemelerin sadece belli aracılarla yapılmasının sağlanması, Rus petrolüne yönelik ambargo kararlarını ve bu kararların tam olarak uygulanmasını izleyen bir otoritenin kurulması ve tavan fiyatın Rusya’nın petrol üretim maliyetine yakın bir seviye olan varil başı 15 dolara çekilmesi önerisinde bulundu.
CREA Baş Analisti Lauri Myllyvirta, analize ilişkin değerlendirmesinde, AB’nin tavan fiyatı iki ayda bir revize ederek piyasadaki ortalama fiyatların altında kalması yönündeki taahhüdünü yerine getiremediğini belirterek, “Avrupalıların sahip olduğu veya sigortaladığı tankerler de Rus petrolünü taşımaya devam etti. Bu, tavan fiyat uygulamasının işe yaramadığının açık bir göstergesi.” ifadelerini kullandı.
CREA Enerji Analisti Isaac Levi ise tavan fiyatın devamlı olarak revize edilmesi konusunda aksiyon alınmaması durumunda Rusya’nın gelirlerini “başarılı” bir şekilde artırmaya devam edeceğini dile getirerek, şunları kaydetti:
“Tavan fiyat koalisyonu, tavan fiyat seviyesini düşürmek ve uygulama açıklarını kapatmak için harekete geçmedikçe, Rusya’nın petrol vergilendirme yapısındaki değişiklikler, Rus ham petrolünün fiyatını uluslararası kriterlere yaklaştıracak ve bu da Rusya’nın petrol gelirinin daha fazla toparlanmasına ve koalisyonun toptan başarısızlığına yol açacaktır.”
