Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, küresel enerji sektöründeki gelişmeler ve temiz enerjide artan yatırımlara ilişkin soruları yanıtladı.
Temiz enerji dönüşümünün son bir yılda kaydettiği hızı “baş döndürücü” olarak nitelendiren Birol, yenilenebilir enerji ve elektrikli araçlar dahil olmak üzere bu teknolojilerde şimdiye kadar görülmemiş bir sıçrama olduğunu söyledi.
Bu sıçramanın iki temel nedeni olduğunu anlatan Birol, “Birincisi, maliyetlerin çok düşmüş olması ve temiz enerji teknolojilerinin diğer fosil yakıt teknolojileriyle rekabet edebilecek seviyeye gelmesi. İkincisi de ülkeler artık temiz enerjiyi, enerji güvenliğine bir çare olarak düşünüyorlar. Ülkeler, petrol ve gazda başka ülkelere bağlı olmaktansa, kendi ülkelerindeki yenilenebilir enerji, nükleer enerji ve elektrikli araçlar gibi temiz teknolojileri tercih ediyor. Maliyetlerin de düşmesi ve ülkelerin teşviklerini artırmasıyla bu teknolojilerin çok daha hızlı büyüyeceğini düşünüyorum.” diye konuştu.
Birol, temiz enerji teknolojisi yatırımlarının bu yıl 1,7 trilyon doları geçeceğini ve sadece güneş enerjisine yatırımın dünyada, petrol üretim yatırımlarını ilk kez geride bırakacağını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Güneş enerjisinin büyüme potansiyeli hemen hemen uçsuz bucaksız. Özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki elektrik talebi çok hızlı şekilde artıyor. Soru, bu talebin nasıl karşılanabileceği. Burada güneş en önemli aday. Dünyanın yüzde 95’inde yeni yapılacak elektrik santralleri açısından güneş, en düşük maliyetli kaynak. Bu nedenle, güneşin 2030’lu yıllara gelmeden sadece petrole değil doğal gaza karşı da yatırımda ve kullanımda çok önemli bir rakip olacağını düşünüyorum.”
Güneş ve rüzgar enerjisinin şebekelere bağlanmasındaki zorluklara da değinen Birol, “Orada yeteri kadar yatırım yapılmıyor. Bunu, en gelişmiş arabayı yapıp yolları yapmayı unutmaya benzetiyorum. Bu nedenle, şebekeyi de aynı şekilde geliştirmek gerekiyor ki yenilenebilir enerji potansiyelini kullanabilelim.” uyarısında bulundu.
Birol, küresel enerji krizinin devam ettiğini belirterek, “Avrupa’da durum şu anda iyi olsa da hala iki çok büyük soru işareti var. Birincisi, gelecek kışın sert geçip geçmeyeceği, ikincisi de Çin’in sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) piyasasında güçlü bir alıcı olup olmayacağı konusunda. Çin, LNG’de çok güçlü bir alıcı olursa, Avrupa için yeterince LNG kalmayabilir. Bu iki soru işareti varken, şimdiden rehavete kapılmak bence Avrupa için son derece riskli bir durum olur.” değerlendirmesinde bulundu.
IEA’nın verilerine göre, bu yıl küresel enerji sektöründe 1,7 trilyon doları temiz enerji teknolojilerine, 1,1 trilyon doları da fosil yakıt sektörüne olmak üzere toplam 2,8 trilyon dolar yatırım yapılacak.
Güneş enerjisi yatırımları 380 milyar dolarla bu yıl ilk kez petrol üretimi harcamalarını geride bırakacak. Bu yıl petrol üretim yatırımlarının 371 milyar dolar olacağı, toplam petrol ve gaz üretim yatırımlarının ise 528 milyar doları bulacağı hesaplanıyor.
